Czas: wtorek 16.03.2010, godz.17.00
Miejsce: ms cafe / Więckowskiego 36
Prowadzi: kurator Maria Morzuch

Czy pamięć historyczna jest stała. Granica zaistniałego zaraz po wojnie podziału na katów i ofiary coraz częściej się rozmywa. „Architektura pamięci” to projekt sztuki video, w którym - Mirosław Bałka, Yael Bartana (Izrael), Deimantas Narkevicius (Litwa) i Marcel Odenbach (Niemcy) – odnoszą się do problemu miejsc naznaczonych historią – budynków, pomników i innych milczących świadków dramatycznych wydarzeń ostatnich 60 lat.


Spotkanie czterech artystycznych indywidualności z czterech krajów, których historia została szczególnie naznaczona piętnem tragedii XX wieku, zainicjował Marcel Odenbach wraz z Instytutem Goethego w Warszawie. Punktem wyjścia dla pracy niemieckiego artysty Krążąc wokoło (Im Kreisen drehen) stał się pomnik na Majdanku, zaprojektowany przez Wiktora Tołkina w 25. rocznicę wyzwolenia obozu koncentracyjnego w Lublinie. Ogromna czasza z prochami, niczym ze szkiców XVIII-wiecznego architekta Etienne-Louis Boullée, góruje nad obozem koncentracyjnym. Kamera wnika w zaułki pomnika, jednocześnie z ust przypadkowych bohaterów filmu, pada proste pytanie: czy gdy znikną prochy zniknie również i pamięć?


Mirosław Bałka korzysta z zapisu transmisji telewizyjnej wizyty Benedykta XVI w Auschwitz. Tajemnicza osobistość jadąca czarnym audi HBE F144, otoczona chmarą ochroniarzy, ani na moment nie opuszcza samochodu. Bałka bez żadnego komentarza pozostawia widza z refleksjami na temat przeszłości Benedykta XVI, tak bardzo różnej od postawy Jana  Pawła II, stawiającego opór nazistowskiemu reżimowi.

Film W nieznane (Into the Unknown) Deimantasa Narkeviciusa to kolaż propagandowych nagrań wytwórni DEFA, pokazujących życie po wschodniej stronie muru berlińskiego. Artysta w dowolny sposób tnie sceny i miesza ścieżki dźwiękowe, tworząc całość, która ma przywrócić „egzystencjonalną wagę” tym zbanalizowanym przedstawieniom.

Yael Bartana stworzyła film Mur i wieża (Wall and Tower), w którym - posługując się językiem najnowszych hollywoodzkich produkcji  pokazuje w pewien sposób odwrócony scenariusz filmu „Exodus” Otto Premingera. Młody polityk zaprasza do Polski trzy miliony Żydów. Ci przybywają i wznoszą swoje osiedle (kibuc) na warszawskim Muranowie, pod Pomnikiem Bohaterów Ghetta.

Wystawa Architektura pamięci była prezentowana już w CAC (Wilno, Litwa). Po prezentacji w Łodzi zostanie pokazana w Hartware MedienKunstVerein (Dortmund, Niemcy) i Herzliya Museum of Contemporary Art. (Herzliya, Izrael). W drugiej połowie roku planowane jest wydanie publikacji naukowej związanej z tematem wystawy.