Tradycyjnie tynki były wykonywane z gipsu lub zaprawy i nie zapewniały odpowiedniej trwałości i estetyki elewacji. Stosowane obecnie innowacyjne wyprawy tynkarskie wykorzystują zaawansowane technologie i mają wiele dodatkowych właściwości, dzięki którym nadają się do zadań specjalnych.

Michał Kowalski, Technical Manager w firmie Dryvit Systems USA (Europe), która jest producentem wysokiej jakości systemów ociepleń i materiałów elewacyjnych doradza, jak dobrać tynk elewacyjny, w tym m.in.:

• przedstawia nowoczesne tynki i ich właściwości,
• podpowiada, jakie rodzaje tynków sprawdzają się w jakich warunkach,
• zdradza, jakie efekty można uzyskać dzięki ich zastosowaniu.

Tynki mineralne – wysoce paroprzepuszczalne (w układzie z farbą)
Tynk mineralny rzadko występuje jako warstwa finalna z uwagi na duże ograniczenia w kolorowaniu takiego produktu oraz ze względu na niską trwałość tego rozwiązania poddanego działaniu warunków atmosferycznych. Z tego powodu na właściwości użytkowe końcowej powierzchni bardzo duży wpływ ma zastosowana farba – przede wszystkim nadaje ona oczekiwany kolor elewacji, ale posiada również szereg innych, istotnych zalet.

Główną korzyścią ze stosowania układu „mineralna wyprawa tynkarska + farba” jest bardzo wysoka paroprzepuszczalność, dzięki której budynek „oddycha”. Oznacza to, że nagromadzona w ścianie i systemie woda odparowuje, co poza aspektem trwałości ma znaczenie ze względu na łatwość aplikacji i odporność na niekorzystne warunki pogodowe, w których system czasami jest wykonywany.

Farba, która razem z tynkiem tworzy warstwę porównywalną pod względem grubości do tynków barwionych w masie, pełni w tym układzie bardzo ważną rolę. Jeśli ma ona wysoki współczynnik paroprzepuszczalności, wodochłonność całej warstwy będzie stosunkowo niska i nagromadzona wilgoć łatwo odparuje. W tej roli najlepiej sprawdza się farba silikonowa. Są jednak sytuacje, w których lepszym rozwiązaniem będzie zastosowanie wysokoelasycznej farby akrylowej, a nawet farby elastomerowej.
Tynki mineralne nie są elastyczne. Zdarza się, że przy niedopilnowaniu reżimu ich aplikacji, powstają na nich mikrospękania. Wówczas warto zastosować wysokoelastyczną farbę, która je pokryje i zabezpieczy tak, aby nie przeniosły się one na finalną warstwę systemu ocieplenia budynku. Taka farba sprawdza się również świetnie w przypadku renowacji istniejących elewacji, na których pojawiły się włosowate spękania. Warto przy tym wspomnieć, że jedną z podstawowych zalet tynków mineralnych jest ich atrakcyjność cenowa, a często także różnorodność dostępnych faktur.

Tynki silikatowe – odporne na porażenie mikrobiologiczne
Główną korzyścią płynącą z zastosowania tynków silikatowych jest ich odporność na porażenie mikrobiologiczne. Prawdziwe tynki silikatowe, klasyfikowane jako mineralne, uzyskują trwałość wraz z upływem czasu. Nie posiadają dodatku biocydu, czyli substancji biobójczej, ale mają bardzo wysokie pH, które zapewnia ochronę przed glonami. Dzięki temu są również bardziej przyjazne dla środowiska oraz ekologiczne. Tynki te rekomendowane są przede wszystkim w miejscach narażonych na zabrudzenie i korozję biologiczną, czyli takich, jak strefy nadmorskie i lokalizacje w bezpośrednim sąsiedztwie lasów czy pól. Wysokie pH sprawia, że możliwa do uzyskania kolorystyka tego tynku jest zawężona do palety barw pastelowych. Stosowany dodatek silikonowy pozwala na zmniejszenie nasiąkliwości wyprawy tynkarskiej i tym samym dłuższe utrzymanie jej w czystości.

Tynki akrylowe i akrylowo-mozaikowe – elastyczne i odporne na spękania
Tynki akrylowe i akrylowo-mozaikowe są przede wszystkim bardzo elastyczne. Dzięki temu są odporne na spękania, które mogłyby powstać w wyniku „pracy” budynku i elewacji pod wpływem działania wiatru i temperatury. Wysoka elastyczność wpływa również na dobrą odporność na uderzenia, dlatego też tynki akrylowe i akrylowo-mozaikowe stosowane są na strefach cokołowych i rekomendowane w obiektach o takim przeznaczeniu, jak szkoły, przedszkola, czy osiedla mieszkaniowe.

Kolejne zalety tynków akrylowych i akrylowo-mozaikowych to wysoka przyczepność do podłoża, dzięki której tynk z biegiem lat się nie odspaja, oraz odporność na korozję biologiczną, którą te tynki zawdzięczają zawartości większej ilości biocydu w porównaniu z farbami.

Dodatkowym atutem tynków akrylowych i akrylowo-mozaikowych jest fakt, że są to materiały gotowe do użycia i w takiej postaci są dostarczane na budowę. Barwienie tynków na etapie produkcji sprawia, że ich aplikacja jest szybsza z uwagi na brak konieczności dodatkowego malowania powierzchni w celu uzyskania oczekiwanego odcienia. Tynki akrylowe odznaczają się również wysoką trwałością koloru, ale należy podkreślić, że dla jej uzyskania szczególne znaczenie ma jakość zastosowanego spoiwa akrylowego oraz użytych pigmentów.

Stosowane obecnie technologie umożliwiają zachowanie, przy wszystkich powyższych zaletach, odpowiedniego poziomu paroprzepuszczalności tych tynków, zgodnego z europejskimi i krajowymi wytycznymi, dzięki czemu mogą one być z powodzeniem stosowane w systemie ETICS (BSO) opartym na wełnie mineralnej.

Wybrane tynki akrylowe występują również w wersji pozwalającej na aplikację w niższych temperaturach (od +1oC) i wysokiej wilgotności względnej powietrza. Ich specjalna receptura pozwala na uzyskanie wczesnej odporności na niekorzystne warunki atmosferyczne, nawet po 1 godzinie od nałożenia, co chroni je przed wymywaniem, spękaniem czy utratą przyczepności do podłoża.

Tynki silikonowe – bardzo odporne na zabrudzenia
Tynki silikonowe mają właściwości podobne do tynków akrylowych. Ich głównym wyróżnikiem jest wyższa odporność na zabrudzenia. Dzięki silikonowym komponentom powodującym zmniejszenie wodochłonności powierzchni, woda nie zatrzymuje się na elewacji, tylko spływa po jej powierzchni oczyszczając ją jednocześnie z kurzu. Podobnie jak tynki akrylowe i akrylowo-mozaikowe, tynki silikonowe są elastyczne, posiadają wysoką przyczepność do podłoża, a zawartość wysokiej jakości pigmentu sprawia, że ich kolor jest bardzo trwały.

Tynki siloksanowe – z efektem samooczyszczania
Główną zaletą tych tynków jest najlepszy efekt samooczyszczania, który występuje dzięki uzyskaniu wysokiego kąta zwilżania elewacji. Właściwości hydrofobowe tych tynków sprawiają, że cząsteczki wody nie zatrzymują się na elewacji, tylko spływają po niej zabierając ze sobą cząsteczki brudu. Efekt ten jest mocniejszy niż w przypadku tynków silikonowych i utrwala się wraz z upływem czasu. Ponadto tynki te posiadają wszystkie zalety tynków akrylowych i bardzo dobrą paroprzepuszczalność.

Tynki hybrydowe – łączą zalety różnych rodzajów tynków
Tynki hybrydowe łączą w sobie mocne strony różnych rodzajów tynków. Te najlepsze, o spoiwach akrylowo-silikonowo-silikatowych, łączą elastyczność akrylu wraz z jego trwałością barwy w czasie, efekt samooczyszczania będący atutem tynków silikonowych i wysoką odporność na korozję biologiczną, którą daje silikat. Ten rodzaj tynków charakteryzuje się najwyższymi parametrami użytkowymi i najwyższą trwałością.

Innowacyjne technologie wykorzystywane przy tworzeniu nowoczesnych wypraw tynkarskich nadają im specjalistyczne właściwości, dzięki którym stanowią one odpowiedź na konkretne potrzeby i warunki aplikacji. Wiedza na temat cech poszczególnych rodzajów tynków jest pomocna przy podejmowaniu decyzji projektowych i wykonawczych – w przypadku wątpliwości warto skorzystać z porady ekspertów od systemów ocieplania budynków metodą ETICS (BSO).

Michał Kowalski, Technical Manager w firmie Dryvit Systems USA (Europe), absolwent Budownictwa na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej. Od ponad 10 lat związany z branżą chemii budowlanej oraz oceną stanu technicznego obiektów budowlanych. Zawodowo zajmuje się wsparciem w zakresie prawidłowych rozwiązań technologiczno-produktowych dla wykonawców i projektantów na rynku europejskim.

Firma Dryvit Systems USA (Europe), obecna w Polsce od 25 lat, produkuje najwyższej jakości systemy ociepleń i materiały elewacyjne, które w wielu aspektach przewyższają obowiązujące normy. Szeroka gama rozwiązań tej marki daje nieograniczone możliwości architektom i inwestorom. Firma Dryvit wprowadziła systemy ociepleń na polski rynek, na podstawie jej rozwiązań Instytut Techniki Budowlanej stworzył wytyczne do oceny systemów ociepleń w Polsce.

Dryvit jest częścią CPG Europe, regionalnego oddziału RPM International Inc., który łączy czołowe marki produktów budowlanych w Europie, takie jak illbruck, Flowcrete, Nullifire, Tremco, Vandex i Dryvit. CPG Europe zatrudnia ponad 1400 osób na całym kontynencie i produkuje wysokiej jakości, specjalistyczne materiały budowlane, odpowiadające na złożone wymagania współczesnego budownictwa. Marki skupione w CPG Europe zaspokajają różnorodne potrzeby budowlane, od uszczelniania, klejenia i termoizolacji, po posadzki, ochronę przeciwpożarową, hydroizolacje i systemy dachowe.

RPM International Inc. to jedna z wiodących na świecie firm oferujących produkty budowlane dla odbiorców komercyjnych i indywidualnych, z siedzibą w Medinie, w stanie Ohio, w USA.