MIEJSKA BIBLIOTEKA PUBLICZNEA W OPOLU UL.MINORYTÓW 4
Budynek zlokalizowany jest na skraju starego miasta w Opolu , niedaleko rynku . Sąsiaduje z kanałem Młynówką oraz parkiem miejskim – plantami starego miasta . W bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się gotycko-barokowy klasztor Franciszkanów oraz Muzeum Jeńców Wojennych . Obiekt posadowiony jest na marglowym uskoku starorzecza Odry . Podczas prac archeologicznych wykonanych podczas realizacji obiektu ujawniono fragmenty średniowiecznych murów miejskich , które po odtworzeniu eksponowane są na obiekcie. Z przylegającego parku   rozpościera się panorama na stare miasto , bibliotekę, kościół Franciszkanów , ratusz i wieżę Piastowską .
Budynek biblioteki  zbudowany jest z dwóch zewnętrzne i stylistyczne różnych modułów : starszy pochłaniający istniejącą XIX-wieczną kamienicę i wykorzystujący jej neoklasycystyczną  fasadę oraz  nowy moduł o prostej formie kaskadowo wtapiający się w otoczenie. Nową część z głównym wejściem do biblioteki wpisano w zadany kwartał, zachowując istniejącą linię zabudowy starej fasady . Od strony placu Wolności – parku budynek został nieznacznie “cofnięty” od granicy działki co umożliwiło stworzenie  wejścia do kawiarenki z czytelnią prasy z poziomu  parku  tuż obok planowanego zejścia nad  wodę i przyszłą przystań na Młynówce. Elewacja południowo-zachodnia zachowuje linię zabudowy wyznaczoną przez dawny miejski mur obronny wzdłuż  Młynówki . W głębi działki  od strony  Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych pozostawiono  niewielkie otwarte  patio dostępne z poziomu sali konferencyjnej , które powiększa jej przestrzeń użytkową .
Główne wejście do biblioteki  znajduje się w nowej części budynku na ciągu komunikacyjnym od strony ul. Minorytów. Miejsce to wyznaczają - przeszklona szczelina między pylonami i wydzielony pas posadzki przenikający do wnętrza . Do wejścia  prowadzi również  parkowa aleja z pochylnią dla spacerowiczów.  
Z parku przy  pl. Wolności dostępne jest niezależne wejście do kawiarenki literackiej.

Elewacja starej XIX-wiecznej  kamienicy ( odnowiona i adoptowana bez przebudowy) - bogata w detal  zestawiona została z nową , prostą formą. Oddzielenie stanowi przeszklona szczelina . Nowa część ma w sposób symboliczny kojarzyć się z pełnioną funkcją biblioteki - tomy książek ustawione na półce, czy jak  arkusze zapisanego papieru . Ściany “popisane” gazetowym graffiti (ulubione teksty Edwarda Stachury z czasów studenckich ),  poziomym rytmem nawiązują do podziałów i gzymsów zabytkowej fasady . Szczeliny i przeszklenie od strony  parku i kanału Młynówka  otwierają przestrzenie  budynku na otaczającą zieleń , wodę i  secesyjny „Zielony Mostek”, pozwalają zaglądać do środka . Tworzy się żywa relacja z otoczeniem i płynne przechodzenie wnętrza na zewnątrz i zewnętrza do środka.
Zabieg zastosowania “powietrznej” kurtyny z blachy aluminiowej na elewacji od strony kanału scala obiekt z otoczeniem.  Raster ustawiono w taki sposób , że z wnętrza można patrzeć tylko w jednym kierunku natomiast z zewnątrz budynek w jedną stronę jest „przezroczysty” a w drugą stanowi jakby blaszany błyszczący monolit co daje wyraźny efekt aktywnej i zmieniającej się elewacji w zależności od punktu obserwacji i kiedy mijamy obiekt . Część budynku zwrócona w stronę wody i  patio ślizga się kaskadowo , tarasami  do mniejszej  skali sąsiedniego budynku Muzeum Jeńców . Reminiscencją z przeszłości na zewnątrz budynku oprócz pozostawionej starej elewacji jest fragment odnowionego średniowiecznego ceglanego miejskiego muru obronnego  obok kamiennych schodów prowadzących z parku na poziom przyszłej przystani . Nad wspomnianym zejściem, na elewacji południowej zaprojektowano  balkony - symboliczne punkty obserwacyjne w miejscu dawnej baszty .

Wnętrze biblioteki w sposób ścisły realizuje zadany program użytkowy zwracając uwagę na dwie drogi - drogę czytelnika i drogę książki . W nowej części budynku hol główny z centralnie umieszczoną klatką schodową , wydzielonym pasem posadzki  prowadzi czytelnika do biblioteki i czytelni gdzie po wejściu na każdą kondygnację mamy widok na kanał.
Przestrzeń holu podzielono dwoma poziomami, które jednocześnie stanowią wydzielone  strefy o przypisanej funkcji. Możliwe jest otwarcie kawiarenki w niedzielę nie otwierając dalszej części holu. Cały parter budynku stanowi wydzieloną strefę i może funkcjonować samodzielnie,  poza czasem działania biblioteki . Otwarcie w poziomie parku  “przybliża” te miejsca  odbiorcy – kawiarenka i czytelnia prasy to miejsce rekreacji i spotkań .  Na poziomie wejścia znajduje się punkt informacyjny. W holu jest  miejsce na  mini wystawy , które mogą się „wylewać" aż na poziom parku. Przeszklenie od strony parku prowadzone jest również  przez dwie wyższe kondygnacje z  antresolami wychodzącymi w zieleń tak aby przestrzeń parku stała się “atrium” biblioteki . Nową i starą część budynku rozdzielono podświetlaną wypełnioną kamieniami “fosą” z bambusami , która kontynuowana jest przebiegającym przez wszystkie piętra pęknięciem we wnętrzu, a na zewnątrz stanowi szklany  wąski łącznik doświetlający poszczególne kondygnacje. Łączność obu części, nowej i starej na wszystkich poziomach umożliwiają kładki , pomosty pomiędzy starym a nowym po których dostajemy się np. w parterze z holu do sali konferencyjnej. Znajdując się na dowolnej kładce możemy obserwować zieleń kanału z jednej strony lub ruch miejski w przedłużeniu ulicy w stronę wschodnią. Kładką w postaci pochylni idziemy również do szatni i antykwariatu znajdującego się przy  wejściu głównym. Tuż przy wejściu głównym przesmyk klatki schodowej  prowadzi w głąb  piwnic , gdzie umieszczono salę wystaw – galerię . W głębi foyer sala konferencyjna  z dostępnym  patio nad wodą, które może być przedłużeniem funkcji sal. Drugie wejście - w starej kamienicy prowadzi do klatki schodowej  z windą . Przy wejściu mini magazyn podręczny na książki, na wprost drugie wyjście do sali konferencyjnej . Tuż przy wejściu zlokalizowano pokój gościnny .
Na I piętrze czytelnia tradycyjna z działem udostępniania  zbiorów z punktami obsługi dzieci i dorosłych , katalogami komputerowymi oraz skomputeryzowanym punktem samodzielnej obsługi czytelnika , “pokój bajek” z widokiem do patio ,  z  punktem obsługi dzieci  . Wypożyczalnia dzieci wydzielona osobnym wejściem kładką . Wypożyczalnia dla dorosłych z wglądem na park.
Na II piętrze zbiór audiowizualny z mediateką , wypożyczalnia dla dorosłych z czytelnią komputerową przy zbiorach , dostępem do internetu i katalogiem oraz działem informacji i promocji.
III Piętro obejmuje dział gromadzenia i opracowania zbiorów z centralnym magazynem książek oraz administrację i serwerownię. Posiada bezpośrednie połączenie z pionem komunikacyjnym i windą . Sekretariat i dyrekcja w pobliżu klatki schodowej “czytelników”. Z sekretariatu i komunikacji ogólnej wyjście na taras z widokiem na wodę.

Rozwiązania materiałowe i konstrukcja budynku . Koncepcja projektowa zakładała pozostawienie fasady , ściany szczytowej oraz  piwnic istniejącej kamienicy . Nowo projektowana część oraz uzupełnienia w starej tkance projektowane są jako żelbetowe monolityczne w układzie słupowym na siatce modularnej. Ściany zewnętrzne żelbetowe warstwowe . Fundamentowanie dostosowane do istniejących warunków geologicznych . Dachy płaskie. Elewacja monolityczna betonowa z okładziną z płyt włókno-cementowych, nad kanałem częściowo przykryta “powietrzną mgłą” z siatki na ruszcie stalowym . Elewacja frontowa i boczna monolityczna betonowa z okładziną i  odpornym na UV wymalowaniami graffiti . Balkony z okładziną z metalizowanego laminatu . Wykończenie wewnętrzne holu na posadzce  stanowi kamień w dwóch kolorach oraz kostka granitowa  dwubarwna . Wykończenia pozostałych kondygnacji surowe i skromne . Instalacje wentylacji prowadzone jako odkryte. Nowoczesne oświetlenie liniowe .
Podczas realizacji zastosowano ciekawą i nowatorską technikę utrzymania zabytkowej fasady . W starą tkankę kamienicy wprowadzono przed rozbiórką przestrzenny żelbetowy układ słupowo-ryglowy rozmijający się z istniejącą konstrukcją kamienicy . Po jego wykonaniu zakotwiono do niego pozostawianą fasadę a pozostałą część obiektu wyburzono . Uzupełniony następnie o stropy i ścianki wypełniające żelbetowy układ słupowo-ryglowy stał się podstawowym układem konstrukcyjnym budynku biblioteki . Rozwiązanie to niewidoczne po realizacji obiektu , podczas projektowania wymagało specyficznego sposobu podejścia do funkcji i konstrukcji . Pozwoliło to na niewykonanie kosztownej tymczasowej  konstrukcji zabezpieczającej czterokondygnacyjną fasadę przed zawaleniem, oraz ograniczyło konieczność zamknięcia ulicy co ograniczyło koszty inwestycji .

www.architop.com.pl

Inwestor :
Miasto Opole

Architektura :
ARCHITOP Andrzej Zatwarnicki
arch. Małgorzata Zatwarnicka
arch. Andrzej Zatwarnicki
opracowanie :
mgr inż. Dagmara Czernecka

konstrukcja :
mgr inż. Mirosław Łotarewicz
mgr inż. Maria Smolarska

Realizacja :
Energopol Trade Opole Spółka z o.o.

Projekt                                       2007
Zakończenie budowy                2010
Powierzchnia użytkowa            2366m²
Kubatura                                   10742m³