Ciągły rozwój technologiczny stwarza innowacyjne możliwości operowania światłem, a czołowi producenci co roku poszerzają swój asortyment o kolejne kolekcje produktów oświetleniowych, tworząc oryginalny design i dyktując najnowsze trendy. Szeroki asortyment lamp i ich ogólna dostępność, jednak wcale nie ułatwia właściwego wyboru. Zakup jest często nie trafiony, lampa nie spełnia swojej właściwej funkcji i nie koresponduje z wnętrzem, czego użytkownicy nie są nawet świadomi.
Warto zapoznać się z istotą lampy - jej głównymi funkcjami, podziałem i kryteriami wyboru, aby w pełni móc korzystać z walorów światła.
Lampy powinny pasować do wystroju wnętrza i stylu, w jakim zostały urządzone. Poza designem, ważna jest jednak ich użyteczność i funkcjonalność, a także efekt jaki chce się osiągnąć.
Funkcja
Pierwszą powszechnie znaną funkcją lampy jest jej zdolność do oświetlania. Definicja mówi - jest to źródło światła wraz z oprawą oświetleniową, wytwarzające światło kosztem energii elektrycznej. Każda lampa daje światło, a w zależności od swoich parametrów jest w stanie przekształcić je w wymagany efekt. Dzięki czemu możemy uzyskać światło: pośrednie/ bezpośrednie/bezpośrednio-pośrednie, światło intensywne/ dyskretne, ogólne/ miejscowe.
Inną cechą lampy jest jej wygląd i efekt estetyczny jaki musi spełniać. Lampa umieszczona w przestrzeni staje się elementem harmonijnym, współgrającym z całością, stanowi część wyposażenia danego wnętrza i jego stylu. Podkreśla jego atrakcyjność, sprawia że wnętrze staje się czytelne i rozpoznawalne. Dzięki rozwoju wzornictwa lampy przyjmują niespodziewane kształty - stają się zawieszonymi rzeźbami, naściennymi kompozycjami, a nawet formami do zabawy. Istniej szeroki wybór stylów lamp: klasyczne/ nowoczesne, bogato-dekoracyjne/ proste i ubogie w formie, etniczne, rustykalne, architektoniczne, techniczne, industrialne, każda w szerokiej gamie kolorystycznej i materiałowej.
Kolejną rolą lampy jest jej wpływ na odbiorcę - jego samopoczucie, emocje oraz zdrowie fizyczne. Lampa powinna kreować pozytywne emocje wizualne użytkownika i wprowadzać właściwy nastrój do wnętrza. Światło, jej odpowiednia budowa i forma stwarza warunki do pracy i wypoczynku, buduje atmosferę, a nawet pobudza wyobraźnię czy wspomaga kreatywność. Przy wyborze lampy należy mieć to na uwadze i uważać, by przypadkiem właściwości te nie zadziałały w odwrotną stronę kreując poczucie dyskomfortu, znudzenia czy też zmęczenia lub powodując inne negatywne skutki zdrowotne np. problemy ze wzrokiem.
Rodzaj
Forma, kompozycja i struktura lamp jest tworzona z myślą o uzyskaniu pożądanych efektów świetlnych, z czym wiąże się ich umiejscowienie i sposób montażu. Dzięki temu można podzielić lampy na poszczególne rodzaje:
Lampy stołowe – stosowane do płaskich płaszczyzn stołów. Posiadają stabilną podstawę lub specjalny uchwyt mocujący do blatu, a niewielkie gabaryty ułatwiają przestawianie z jednego miejsca na drugie. Wystarczy prosty ruch, aby znaleźć miejsce bardziej funkcjonalne do potrzeb. Zwykle wykorzystywane są jako oświetlenie miejscowe - stanowiska pracy. Stanowią dopełnienie do oświetlenia ogólnego - w połączeniu z odpowiednim oświetleniem rozproszonym są najlepszym źródłem światła do pisania, rysowania czy czytania, zwiększając komfort wizualny i podnosząc jakość widzenia. Lampę umieszcza się 60 cm nad powierzchnią roboczą, aby uniknąć cienia i po przeciwnej stronie do strony ręki wykonującej pracę (piszącej).
Lampy stojące (podłogowe) – stosowane na płaskich płaszczyznach posadzki. Wyposażone najczęściej w płaską podstawę z przedłużeniem wysokiego drągu, zakończone abażurem. Stanowią jedno z najprostszych rozwiązań do oświetlenia jakiejkolwiek przestrzeni. W porównaniu do żyrandoli i lamp stołowych posiadają zwykle większe rozmiary. Doskonale sprawdzają się jako element wyznaczający różne strefy funkcjonalne pomieszczenia lub jako dominanta-punkt centralny. Łatwo przenoszone zapewnią wysoką elastyczność w kreowaniu oświetlenia, jednak wymagają uwagi przy ich usytuowaniu - aby ze względu na gabaryty nie powodowały kolizji z innymi obiektami.
Lampy ścienne (kinkiety) – lampy mocowane pionowo do płaszczyzn ścian. Ich światło może rozchodzić się w kierunku pośrednim ( w górę) , bezpośrednim( w dół ) , bezpośrednio / pośrednim ( w górę i w dół ) lub jako rozproszone. Wybór oprawy i sposobu świecenia zależy od danego miejsca -wysokości sufitu i kolorów powierzchni. Stanowiąc ważny element dekoracyjny ścian, stosowane są głównie w ciągach komunikacyjnych, a także salonach jako dodatkowe źródło światła - wyciszające, relaksujące i kameralne.
Lampy wiszące – mocowane do górnych płaszczyzn sufitów. Dają światło rozproszone, stanowią oświetlenie ogólne, jednak spłaszczają cienie dlatego potrzebują wsparcia innych źródeł oświetlenia. Zazwyczaj wiszą w centrum danego pomieszczenia , a stosowane samodzielnie koncentrują na sobie uwagę, dominując wizualnie, co jest efektem pożądanym. Istotną kwestią jej ich odpowiednia wysokość- by oświetlić równomiernie i nie oślepiać przy tym użytkowników (klosz powinien być długi, pół przeświecalny, zawieszony 55-60 cm nad płaszczyzną blatu). Stosowane głównie w salonach i jadalniach.
Lampy sufitowe (plafony) – mocowane bezpośrednio do górnych płaszczyzn sufitów. Oświetlają całościowo, lecz maksymalnie do 180 stopni. Nadają się do małych i niskich pomieszczeń, nie przytłaczając ich wnętrza i nie zaburzając ich aranżacji.
Lampy wbudowane – umiejscowione w suficie/ścianie/posadce czy elementach mebli- ukryte, zajmują mniej miejsca, nie zwracają uwagę na oprawę tylko na kierunek wiązki światła. Są idealne do tworzenia oświetlenia klimatycznego, harmonijne dopasowanego do każdego rodzaju architektury. Ich konkretny wybór jest uwarunkowany typem materiału, w których mają być umiejscowione oraz rodzaju stosowanego źródła energii.
Kryteria wyboru
Lampa musi być proporcjonalna do danej przestrzeni, zatem jej rozmiar musi zależeć od wielkości pomieszczenia. Można przyjąć, że do pokoju 30m2 należy wybrać lampę o średnicy 50/ 60cm, podczas gdy do pomieszczenia 15m2- 40cm.
Jeżeli chodzi o sposób wykończenia lampy, czyli o użyte materiały możemy pozwolić sobie na powiew fantazji i kierować się gustem osobistym, ale musimy pamiętać o ewentualnych wyjątkach jakimi są np. lampy do pokoju dziecięcego. W tym przypadku muszą to być materiały wytrzymałe o specjalnych właściwościach, które są w stanie wytrzymać entuzjazm dzieci. Należy pamiętać również, że to materiał z którego wykonano lampę wpływa na jej żywotność ( lampy ze szkła a lampy z papieru czy tkaniny). Zwracamy uwagę także na użytkowanie i obsługę – np. podczas oczyszczania lampy z kurzu można ją łatwo uszkodzić, a jej skomplikowany kształt będzie to utrudniał. To od rodzaju materiału abażuru zależy jakie osiągniemy natężenie światła (szkło a zabudowany abażur pełny). Lampy z zamkniętym od góry kloszem emitują światło ku dołowi, lampy nieprzepuszczające światła od dołu - oświetlają sufit i ściany dając w efekcie światło rozproszone, natomiast półprzezroczyste klosze i abażury oświetlają pomieszczenie wiązką bezpośrednio padającą przez otwór oraz dają strumień rozproszony, dodatkowo oświetlając sufit i ściany.
Forma lampy nie może być przypadkowa – zarówno jeśli chodzi o funkcjonalność jak i estetykę. W zależności w jakim miejscu umieścimy lampę i w jakiej formie (lampa wisząca czy stojąca) warunkuje to potem właściwym odbiorem proporcji i harmonii wnętrza (np. w pokoju z sufitami obniżonymi lepsza będzie plafoniera niż lampa wisząca). Budowa oprawy lampy odgrywa ważną funkcję ukierunkowywania wiązki światła, czyli wpływa na sposób jej świecenia. Jeśli chodzi o estetykę, to właśnie forma i tworzywo z jakiej lampa jest stworzona oraz sposób wykończenia i detal kreują jej design. Oprawy przybierają różne kształty i formy, nawiązują do świata natury, techniki czy historii, bywają istnym dziełem sztuki, są też takie, które podążają za ideologią zrównoważonego rozwoju. Kreatywność projektantów rozwija się już do tego stopnia, iż lampy nie przypominają w ogóle tego czym tak naprawdę są. Wykorzystują oni różne techniki i materiały, od najprostszych - jak papier, karton, gips, po te z dziedziny najnowszych technologii.
Styl lampy uzależniony jest od stylu wnętrza w jakim ma ona funkcjonować. Lampa może stanowić integralną część wnętrza - nie dominując i wtapiając się w nie, jak i opierać się na zasadzie kontrastu i być mocnym akcentem. W przypadku swobodnego doboru lampy do wystroju wnętrza należałoby zastanowić się nad jednym elementem łączącym – np. rodzajem abażuru bądź kolorem.
Ze względu na określone pomieszczenie i potrzebne natężenie światła dobieramy lampę o różnych oprawach. Tam, gdzie konieczne jest mocne oświetlenie warto jest zainstalować lampę z odbłyśnikiem, który skutecznie wzmocni światło. Natomiast, jeśli nie zależy nam na silnym świetle, można zastosować lampę w oprawie wykonanej z przyciemnionego szkła lub z zabudowanym abażurem.
Dobierając oświetlenie warto zastanowić się już nad nim na etapie budowy czy remontu. Aby być w pełni usatysfakcjonowanym z wyboru lampy, trzeba dokładnie wiedzieć, czego się oczekuje i mieć świadomość danej przestrzeni. Określony produkt lampy rewelacyjne wpisujący się w jakąś przestrzeń (u znajomych, na zdjęciach inspiracji czy w sklepach), w konkretnym wnętrzu - może po prostu nie pasować i nie spełniać swojej funkcji prawidłowo. Pomóc w tym może architekt lub projektant oświetlenia, który rozplanuje funkcjonalnie poszczególny typ oświetlenia oraz dobierze oprawy zintegrowane wizualnie z wnętrzem, spełniając przy tym oczekiwania klienta.
Różnorodność wzornictwa, barw i stylów, fantazyjne kształty, nowe technologie-klasyfikują lampy jako jedne z ważniejszych produktów do aranżacji wnętrz. Jednak należy pamiętać, że piękno i użyteczność lamp nie wynika z nich samych jako obiektów, które dają światło, ale dopiero z atmosfery jaki są w stanie osiągnąć grą świateł.
Więcej: KopalniaSwiatla.pl
