Właśnie na ten temat eksperci – Olaf Grawert, Peter Ippolito, Filip Springer i Ivan Blasi – mówili podczas JUNG Architecture Talks, które w tym roku po raz pierwszy odbyło się też w Polsce.

Zapoczątkowane w 2006 r. JUNG Architecture Talks to platforma ożywionych debat publicznych na aktualne tematy w architekturze. Ich adresatami są zarówno architekci, projektanci wnętrz, urbaniści oraz wszystkie osoby zainteresowane tematyką architektury przyszłości. Rozmowy te ułatwiając budowanie sieci kontaktów, a także tworzą przestrzeń do profesjonalnych dyskusji w nieformalnej atmosferze.

Cykl spotkań, mający w Niemczech ugruntowaną pozycję, zyskuje coraz szerszy zasięg międzynarodowy. W minionych latach wystąpienia architektów, projektantów i krytyków architektury odbywały się w wielu niemieckich miastach, z Berlinem na czele, ale także m.in. w Wiedniu, Singapurze i Seulu. W tym roku po raz pierwszy spotkanie ekspertów miało miejsce również w Warszawie. Jego myślą przewodnią stała się – zgodnie z tytułem wydarzenia – „Przyszłość inteligentnie zaprojektowana”.

Na jej temat, jak zawsze w ramach JUNG Architecture Talks, również na gruncie polskim debatowało międzynarodowe grono ekspertów. Spotkanie poprowadził Ivan Blasi, kurator nagrody Miesa van der Rohe, ale również architekt badający sposób, w jaki architektura łączy się z polityką, technologią i gospodarką, a przede wszystkim z ludźmi. Kto oprócz niego i z jakimi refleksjami przybył do Warszawy?

Architekt i teoretyk Olaf Grawert (bplus.xyz / b+, Berlin / Zurych), od wielu lat angażuje się w badania politycznych i ekonomicznych uwarunkowań planowania przestrzeni. Ale nie tylko. Jego głębokie zrozumienie tematu inspiruje go do poszukiwania nowych znaczeń i ról architektury w świecie. Swoje wystąpienie osnuł wokół regulacji prawnych oraz wątku wyburzania budynków. Zwrócił m.in. uwagę na to, że budownictwo ma dużo potężniejszy wpływ na klimat, zużycie energii i wykorzystanie zasobów wodnych niż transport czy konsumpcja, o których mówi się znacznie więcej. Dlatego tak ważne jest zrównoważone podejście do kosztów ekologicznych budynku, w tym świadome podejście do remontów czy przebudów zamiast wyburzania i wznoszenia nowych obiektów. Nawet wówczas, gdy spektakularne wzrosty cen skłaniają jednych inwestorów do najbardziej efektywnego wykorzystania działek, a innych popychają do spekulacji nieruchomościami, przez co tereny i budynki pozostają faktycznie niewykorzystane. Prelegent podkreślił, że zjawisko spekulacji ma wymiar nie tylko ekonomiczny, ale także społeczny
i środowiskowy.

Do Warszawy przyjechał również niezwykle utalentowany architekt Peter Ippolito (Ippolito Fleitz Group, Stuttgart), którego wyróżnia multidyscyplinarne i pełne pasji podejście do projektowania. Działa w wielu krajach świata, co pozwala mu stykać się z niezwykle różnorodnymi potrzebami ludzi, ich marzeniami, a także preferowanymi rozwiązaniami. Zmienność perspektyw, jak podkreślił w swoim wystąpieniu, jest też fundamentalną cechą naszej epoki. Wśród ważnych zadań architekta Ipplito wskazał więc szukanie w całej złożoności świata wartości ważnych z perspektywy konkretnego odbiorcy. Efektem rozmów z inwestorami oraz dialogu jego wspomnień, preferencji, a także ważnych dla niego przedmiotów, ma być unikatowa, zindywidualizowana przestrzeń. Dotyczy to nie tylko mieszkań i domów, ale także m.in. przestrzeni pracy. Tak jak w biurze, które ma służyć m.in. spotykaniu się pracowników z różnych działów, by ułatwić znajdowanie nieznanych wcześniej rozwiązań. Jak tworzyć tego rodzaju architekturę? Peter Ippolito wskazał m.in. na walory zaangażowania w proces twórczy samych docelowych użytkowników – z rolą architekta raczej jako moderatora niż kreatora.

W rozmowach wziął udział także reprezentant Polski – Filip Springer, dziennikarz, autor bestsellerowych książek o architekturze dawniejszej i nowej oraz fotograf. Jeszcze przed konferencją zapowiadał: „Bardzo nie chciałbym być dzisiaj architektem, ponieważ architektura stoi przed ogromnym wyzwaniem egzystencjalnym”. W czasie swego wystąpienia mówił o relacjach ekologii i ekonomii, w tym o potrzebie architektury uwolnionej od obciążeń związanych z kapitałem. Tę myśl rozwinął w refleksji na temat budownictwa tworzonego z autentycznym uwzględnieniem interesów nie dewelopera czy wykonawców, ale docelowych użytkowników – którzy będą z niej korzystali przez kolejne dekady. Interesy te sumują się w szeroko rozumiany dobrostan człowieka, obejmujący m.in. kwestie klimatu, wykorzystania zasobów, bioróżnorodności czy równowagi biogeochemicznej. Springer podkreślił, że rosnące znaczenie będzie miała zabudowa miast, którym wciąż ma przybywać ludności. Oznacza to potrzebę tworzenia nie tylko naprawdę racjonalnie rozwiązanych mieszkań, ale także wielofunkcyjnych przestrzeni wspólnych z istotną rolą tzw. zielonej i niebieskiej infrastruktury. Szczególną wagę tego rodzaju architekturze nadają prognozy, w świetle których społeczeństwa Globalnej Północy czeka seria zazębiających się kryzysów, czego przykładem było czasowe nakładanie się pandemii koronawirusa i wojny na Ukrainie. Łagodzenie skutków podobnych kataklizmów wymaga od nas wszystkich rezygnacji z części komfortu. Tu pojawia się kolejna rola architekta – doradcy, który będzie wsparciem w niełatwym procesie wyzbywania się przez każdego z nas części własnego komfortu w imię pomyślnego funkcjonowania w przyszłości.

Organizator cyklu spotkań z ekspertami – założona w 1912 r. firma JUNG – jest producentem gniazd, włączników i osprzętu smart, pozwalającego wygodnie sterować oświetleniem, osłonami okiennymi, klimatyzacją, systemami bezpieczeństwa oraz multimediami, a także efektywnie zarządzać energią. Produkty i systemy firmy JUNG są cenione na całym świecie jako gwarancja wysokiej jakości
i niezawodności. Dzięki zaangażowaniu w wyłączną produkcję w Niemczech, JUNG stawia na zrównoważony rozwój zarówno w procesie produkcyjnym, jak i w całym cyklu życia produktu. Więcej na https://www.jung.de/pl/