Ambicja zdobycia miana Europejskiej Stolicy Kultury w 2015 roku, oparta na wielokulturowej i wielonarodowej mieszance czesko-słowacko-polskiej, nie powinna jednak odcinać się od swoich przemysłowych korzeni. Sfera kulturalna regionu silnie związana jest z jego dziedzictwem przemysłowym, który na nowo możemy odkryć w naszym codziennym życiu. Pomysł wykorzystania istniejącej sieci kolejowej oraz tramwajowej i połączenia kulturalnego klastra Czarnej Łąki z innymi zabytkami "kulturwerku", takimi jak Dolne Vitkowice, Dwuhala, stare kopalnie i szyby jak np. Zarubek, Jakub, Jan Maria, Zvěřina, Michálka i Michal i Tereza, mógłby stać się jedną z ważniejszych ofert miasta w ramach kandydatury na czeską stolice kultury. Strategia rozwoju Ostrawy i jej przedmieść logicznie zakłada ekspansję miasta w kierunku południowo-wschodnim i południowo-zachodnim na tereny poprzemysłowe zlokalizowane pomiędzy Morawską Ostrawą, Śląską Ostrawą i Vitkovicami, co w konsekwencji umocni centralną pozycją Czarnej Łąki na planie miasta. Czarna Łąka ma szansę stać się sercem, płucami i duszą Ostrawy, wykorzystując sąsiedztwo zielonego korytarza wzdłuż rzeki Ostrawicy, podobnej "osi natury" w kierunku wschodnim wzdłuż doliny Troickiej, poprzez zrekultywowaną hałdę Emma, tereny ZOO i obszary meandrów Odry oraz naturalną ekspansję miasta w kierunku Vitkowic ("oś nowego miasta") i śląsko-ostrawskiego zamku nad Łucyną ("oś rozrywki").
Ambicją naszego projektu jest stymulacja rozwoju Czarnej Łąki w ramach zdefiniowanych przez miasto założeń, poprzez zaprojektowanie elastycznego systemu pod względem przestrzennym, ekonomicznym i urbanistycznym. System przewiduje zarówno częściową realizację przewidzianego programu jak również ewolucję, będącą w stanie odpowiedzieć na przyszłe potrzeby miasta. Pomysł zakłada stworzenie kulturalnego klastra składającego się z niezależnych, wolnostojących struktur. Proponowany układ respektuje tradycję historycznej łąki znajdującej się na południowych krańcach Morawskiej Ostrawy od początku rozwoju miasta. Rozmieszczenie nowych obiektów kultury (sala koncertowa, galeria, inkubator kreatywności itd.) wokół przestrzeni łąki i jednoczesne otwarcie ich w kierunku rzeki zaprojektowano w celu podkreślenia idei klastra. Nawiązując do leksykalnej definicji słowa "klaster" tłumaczonego jako "grupa tych samych lub podobnych elementów zgromadzonych lub występujących blisko siebie", nasz pomysł opiera się na relacji pomiędzy instytucjami kultury i wyznaczoną zieloną łąką, przeznaczoną na przyjęcie szerokiego spektrum aktywności publicznych, takich jak koncerty, pikniki, wystawy, parady, zawody sportowe itp. Częściowe wyburzenie i modernizacja istniejących pawilonów A i G w celu adaptacji do nowych wymagań, staranne podejście do zieleni i drzewostanu oraz częściowa naprawa i uzupełnienie systemu dróg i ścieżek to kluczowe interwencje na terenie opracowania. Całkowite dopełnienie zadanej przestrzeni kubaturą budynków nie jest warunkiem niezbędnym do spełnienia założonej idei "łąki kulturalnej" jako realnej przestrzeni publicznej. Rozdzielenie programu pomiędzy wolnostojącymi strukturami dodatkowo umożliwia niezależność inwestycyjną w czasie realizacji klastra.
Urbanistyka dla wymaganego i przyszłego programu klastra ma za zadanie stymulować zarówno stopniowe uzupełnienie i zagęszczenie tkanki miejskiej wokół obszaru Czarnej Łąki jaki i dalszą ekspansję miasta w kierunku dobrze skomunikowanych i uzbrojonych terenów poprzemysłowych o dużym potencjale w skali lokalnej, a nawet regionalnej.

arch. Bartek Nawrocki
jna.com.pl