Współczesne paryskie kawiarnie wzbudzają rozczarowanie ze względu na przesadne zdobnictwo z innej epoki, kiepsko naśladujące wystrój i żywą atmosferę miejsc kiedyś wypełnionych tłumami, mające na celu jedynie przyciągnięcie mas turystów.
Kiedy zgłosił się do nas dobrze znany właściciel barów i restauracji z projektem zmiany lokalu usytuowanego w okolicy Bastylii (Paryż), naszym zadaniem stało się zbadanie specyficznego i ulotnego charakteru paryskich kafejek.
Do samego końca musieliśmy wystrzegać się jarzma draperii i pozłacanej stolarki (zdobień wychwalanych zwykle przez właścicieli kawiarni i dekoratorów wnętrz) aby wykreować odbicie niewidocznych, niemniej dostrzegalnych elementów, dyskretnych i sztucznych jednocześnie, składających się na to atmosferę kawiarni. Robiliśmy to w sposób podobny do maniery Phillipe’a Rahma, który zadaje następujące pytanie: „Czy klimat nie może być nowym architektonicznym wyrazem estetycznym i praktycznym, językiem dla architektury przemyślanej na nowo, uwzględniającej klimat danego wnętrza? Czy jest możliwe, aby wyobrazić sobie takie zjawiska klimatyczne jak konwekcja, przewodnictwo i parowanie w formie nowych narzędzi użytecznych w tworzeniu architektonicznych kompozycji? Czy para wodna, ciepło i światło mogą stać się "cegiełkami" współczesnego budownictwa?"
Nasze działanie skierowane zostało na kontrolowanie i wyrażenie wymienionych zjawisk atmosferycznych w mikroskali. Było to działanie nowoczesne i nowatorskie zarazem. Projekt architektoniczny został podzielony na dwie części: z jednej strony skupiono się na zaprojektowaniu wnętrza jako "maszyny”, głównej ramy kontrolującej obiekt, z drugiej strony uwagę poświęcono przepływowi powietrza oraz zjawiskom związanym z jego niewidocznymi cząsteczkami.
W ten sposób zaprojektowano miejsce, którego atmosfera (w dosłownym tego słowa znaczeniu), jest kontrolowana przez urządzenia odpowiedzialne za ciśnienie, przepływ i chemiczne właściwości powietrza w określonych pomieszczeniach. Przestrzeń kawiarni podzielono na pięć jasno wyszczególnionych części, pięć miejsc o szczególnych właściwościach atmosferycznych.
Przestrzeń kawiarni rozciąga się między dwiema metalowymi, horyzontalnymi kratami, które definiują plenum (komora rozprężna/nawiewna) pozwalające na stały przepływ powietrza podtrzymywany przez ruch konwekcyjny. Powietrze zaczyna swoją podróż w „sali dynamicznej”, której spolaryzowane ciepłe i zimne światło generuje barometryczną nierównowagę, przez co cząsteczki przemieszczają się do wszystkich pomieszczeń, gdzie ich właściwości ponownie ulegają kolejnym zmianom.
Położenie:
1. Pomieszczenie dynamicznego przepływu
W tej zamkniętej przestrzeni powietrze wprawiane jest w ruch dzięki różnicy temperatur generowanej przez dwie żarówki (jedna promieniuje w podczerwieni, druga natomiast jest zupełnie zimna). To dziwne miejsce ukazuje różnicę między długościami fali promieniowania, będącą podstawą dla wizualnej i przestrzennej niestabilności z którą przyjdzie się zmierzyć gościom kawiarni. Pomimo fizycznego rozdzielenia tego pomieszczenia powietrze w górnym i dolnym plenum również ulega promieniowaniu emitowanemu przez pobliskie lampy. Różnice temperatur inicjują ruch powietrza, podobnie jak serce nieustannie przetacza życiodajną krew.
2. Bar wymiany termicznej
Bar jest drugim w kolejności miejscem, do którego dociera powietrze z poprzedniego pomieszczenia. To miejsce towarzyskiej interakcji, rozmowy, tańców i popijania drinków zostało jednoznacznie określone przez użycie jednego, charakterystycznego elementu: lady barowej. Lada ta, jako wyłącznie funkcjonalny mebel o dokładnie określonym kształcie, jest płaszczyzną, która pozwala na rozkoszowanie się (zwłaszcza świeżym) napojem - właśnie w tym momencie staje się ona urządzeniem wymiany termicznej. Gdy goście znajdują się w pobliżu lady barowej, urządzenia w niej zamontowane zbierają ciepło emitowane przez ciała klientów. Uzyskana w ten sposób energia cieplna jest wykorzystywana przez chłodziarkę do wytwarzania kostek lodu do kolejnych drinków.
Wibracja cząsteczek powietrza jest tutaj kluczowym elementem, dlatego system nagłośnienia również został specjalnie zaprojektowany na potrzeby całego projektu.
3. Restauracja z filtrem powietrza
Posiłek nigdy nie będzie pomijaną kwestią w planowaniu restauracji, dlatego też szefowi kuchni zależało na stworzeniu przyjemnej atmosfery, w której klienci mogliby rozkoszować się jego daniami. Zdarza się, że wystrój wnętrza jest przesadzony; należy wtedy zadbać, aby otoczenie w którym spożywamy posiłki było idealne i neutralne (analogią jest tutaj idea White Cube prezentowana przez Briana O'Doherty'ego w kontekście sztuki wizualnej). Najlepiej byłoby stworzyć miejsce neutralne, w białym kolorze: białe nakrycia stołów i białe naczynia, neutralne światło, a nawet dźwięk i powietrze, które nie są tutaj bez znaczenia. W naszym projekcie skupiliśmy się głównie nad ostatnim wymienionym elemencie, czyli na neutralizacji brzydkich zapachów i oczyszczaniu powietrza wpuszczanego do kawiarni za pośrednictwem urządzenia filtrującego.
Fasada od strony ulicy „oddycha” zanieczyszczonym powietrzem pochodzącym z Placu Bastylii, wtłaczanego do środka przy użyciu dużych wentylatorów. W oddzielonej, szklanej części między wnętrzem pomieszczenia a zewnętrznym otoczeniem stworzono mini-szklarnię, której rośliny starannie wyselekcjonowano pod kątem ich właściwości odkażających i oczyszczających. Za pośrednictwem tego ogrodu – naturalnego pochłaniacza pozbawione zapachu i toksyn powietrze jest wpychane do wnętrza restauracji, tworząc neutralną i zdrową atmosferyczną podstawę do spożywania posiłków.
4. Kącik bezodbiciowy
W kawiarni musi znaleźć się również intymne miejsce, umożliwiające prowadzenie rozmów szeptem, z dala od zgiełku i zamieszania obecnego przy barze. W tym miejscu to dźwięk i jego właściwości są kluczowym elementem definiującym kształt i wyposażenie przestrzeni. Pomimo zasady swobodnego przepływu powietrza i wizualnego ujednolicenia pomieszczeń w kawiarni, to konkretne miejsce musi zostać całkowicie odizolowane od hałasu. Z tego powodu przy tworzeniu tego pomieszczenia wzorowano się na profesjonalnych komorach bezodbiciowych. Dźwięki emitowane przez użytkowników tego kącika zostają wychwycone i zatrzymane przez piankę akustyczną otaczającą to miejsce, gwarantując klientom intymność i dyskrecję prowadzonych przy stole rozmów.
5. Pomieszczenie palenia hormonalnego
Biorąc pod uwagę ostatnie restrykcje prawne dotyczące palenia oczywistym jest, że palenie w kawiarni jest zabronione. Niemniej, jeśli istnieją pomieszczenia przeznaczone w tym celu (palarnie), można rozkoszować się dymkiem w przerwie między rozmową a posiłkiem. W naszym projekcie uwzględniliśmy problem izolacji palarni oraz problem wizualnego połączenia odizolowanej przestrzeni z kawiarnią.
Powszechnie wiadomo, że palenie zabija uczucie głodu, w związku z czym palacze są hormonalnie predysponowani do ignorowania najważniejszej funkcji lokalu, jaką jest obsługa gastronomiczna.
Ostatnie badania nad produkcją CCK (cholecystokinina, hormon uczucia głodu) dowodzą, że krótkotrwałe wystawienie człowieka na działanie niskich temperatur możne znacząco stymulować uczucie głodu. Bazując na tej wiedzy postanowiliśmy, że palarnia będzie chłodzona od dołu, a zadymione powietrze będzie wciągane i usuwane przez system wentylacyjny zamontowany na suficie. Architektura palarni została całkowicie podporządkowana zbilansowaniu efektów palenia klientów kawiarni, aby w ten sposób ponownie połączyć miłośników dymka z podstawową, gastronomiczną funkcją tego obiektu.

Nazwa projektu :
Klimat paryskich kafejek
Skrócony opis :
Szkic koncepcyjny na zlecenie właściciela baru, na potrzeby jego nowego lokalu usytuowanego w Paryżu
Miasto, kraj :
Paryż, Francja (okolice Placu Bastylii)
Autorzy :
Bétillon / Dorval-Bory
Zespół :
Projektanci : Nicolas Dorval-Bory, Raphaël Bétillon
Status projektu :
Przedstawienie szkicu, 2010

Tłumaczenie z j. angielskiego: Łukasz Sakowski (e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.)