Rozgrywki różnych dyscyplin na poziomie mistrzowskim, koncerty, wystawy i konferencje to tylko niektóre wydarzenia, jakie mogą odbywać się w hali przy ulicy Świętokrzyskiej 11. Nowoczesny, wielofunkcyjny obiekt został oddany do użytku w 2011 roku i dziś jest dumą Ostrowca Świętokrzyskiego, mimo że realizacja inwestycji nie należała do najłatwiejszych.
Trudne początki
Geneza całego przedsięwzięcia sięga 2005 roku, kiedy Stowarzyszenie Architektów Polskich ogłosiło konkurs na projekt nowej hali widowiskowo-sportowej na terenie kompleksu sportowego KSZO. Zwycięski projekt przedstawiła Pracownia Projektowa Janusza Pachowskiego. Wokół inwestycji pojawiły się jednak kontrowersje – aby ją zrealizować, zaplanowano wyburzenie stojących w tym miejscu obiektów KSZO: krytej pływalni, hali sportowej, budynku socjalnego oraz charakterystycznej bramy. Budowane w latach 1930-1964, wpisały się na stałe w przestrzeń i tradycję miasta, stąd głosy przeciwne ich rozbiórce. Decyzja o budowie została jednak podtrzymana, ponieważ stare obiekty nie spełniały surowych wymagań stawianych współczesnym kompleksom sportowym. Powstała na ich miejscu nowa hala doskonale pełni dziś swoje funkcje, zapewniając mieszkańcom miasta emocje i rozrywkę. Dzięki niebanalnemu projektowi, można ją też uznać za jedną z architektonicznych wizytówek miasta.
Wielozadaniowość
Nowa hala ma imponujące wymiary – jej całkowita powierzchnia to 10 200 m?, a kubatura brutto wynosi 75 300 m?. Tę dużą przestrzeń podzielono na pięć poziomów użytkowych. Na parterze znajduje się hol z kasami, recepcja i sklepy, zaś na wyższych kondygnacjach - wnętrza biurowe, konferencyjne, pomieszczenia dla komentatorów i operatorów relacji, bar oraz hotel. W przyziemiu, pod areną główną, zlokalizowano cztery sale treningowe, wśród nich siłownia i sala do aerobiku. Architekci umiejscowili tam również szatnie dla zawodników i trenerów oraz sanitariaty, a także zespół odnowy biologicznej. Zadbano przy tym o odpowiednie nagłośnienie i oświetlenie, zapewniono monitoring oraz tablice wyników, dzięki czemu obiekt jest w pełni przystosowany do rozgrywania zawodów sportowych rangi międzynarodowej na poziomie mistrzowskim. Na co dzień z hali korzystają przede wszystkim siatkarki AZS KSZO Ostrowiec Świętokrzyski oraz piłkarze ręczni i bokserzy, ale kompleks doskonale nadaje się również do organizowania wydarzeń kulturalnych, wystawienniczych oraz innych imprez masowych. W zależności od typu wydarzenia, pomieści od ok. 2500 osób (np. w czasie meczu piłki ręcznej) do, maksymalnie, 3794 widzów (podczas koncertu). Z myślą o osobach niepełnosprawnych zaprojektowano odpowiednie szatnie, windy, pochylnie i miejsca parkingowe.
Charakterystyczna elewacja
Nowa hala widowiskowo-sportowa ma rozczłonkowaną bryłę o układzie kierunkowym, z charakterystycznym łukowym dachem. Wzrok przyciąga klinkierowa fasada w rzadko spotykanym kolorze ciemnego burgunda, z pasami cegieł w kolorze czerwonym. Barwny klinkier, połączony na elewacji ze szkłem ściany kurtynowej, tworzy spójną całość z jasnym dachem o ciekawej konstrukcji oraz czerwonymi listwami aluminiowymi. Wiodącym materiałem zastosowanym na elewacji całej hali jest cegła klinkierowa Adelajda - burgund gładka marki Röben. Wykonano z niej większość elewacji, a także wykorzystano we wnętrzach do wykończenia ścian. Element różnicujący to cegła Melbourne – czerwona gładka, również z oferty firmy Röben. Dla wyboru charakteru fasad nie bez znaczenia była lokalizacja obiektu – jest on położony na Osiedlu Hutniczym w Ostrowcu Świętokrzyskim. - Elewacje nawiązują do starej zabudowy huty Ostrowiec i jej okolic, a ich burgundowy kolor – do patyny, którą pokryte są budynki w bezpośrednim sąsiedztwie kompleksu KSZO – wyjaśnia Janusz Pachowski, architekt prowadzący.
W poziomie i w pionie
Cegła to materiał, który jako jeden z nielicznych otwiera przed architektami tak szerokie pole aranżacyjne. Chodzi tu nie tylko o wykorzystanie więcej niż jednego koloru na jednej płaszczyźnie, ale także o zabawę formą. W przypadku hali w Ostrowcu zastosowano bardzo ciekawy i rzadko spotykany zabieg murowania cegieł w pionie. Inspiracją były tu nadproża, które do niedawna wykonywano prawie wyłącznie z cegieł ustawionych na sztorc. Takie wiązanie wybrano dla cegieł Melbourne, które czerwonymi pasami okalają cały budynek. Jest to dodatek niewielki powierzchniowo, ale bardzo istotny z punktu widzenia designu całego kompleksu. Klinkier czerwony, jaśniejszy od reszty elewacji (którą tworzą cegły burgundowe uzupełnione jeszcze ciemniejszą, antracytową fugą), rozbija skalę obiektu.
Klinkierowe detale pod lupą
Już we wstępnej fazie projektu wybrano do realizacji konkretny wymiar cegieł, co pozwoliło bardzo dokładnie je rozliczyć. Był to format NF (240 x 115 x 71 mm), który daje możliwość precyzyjnego zestawiania warstw cegieł pionowych z poziomymi, ponieważ na jedną warstwę murowaną w pionie przypadają dokładnie trzy warstwy w poziomie. Jest to niezwykle istotne nie tylko dla dokładności wykonania, ale też dla estetyki elewacji, w tym dla wyjątkowego zegara. Nikt, kto zbliża się do kompleksu od strony centrum, nie może go przeoczyć. - Pomysł na zegar z klinkieru, który stanowi integralną część elewacji, a jednocześnie fasadową dominantę, mieliśmy od początku projektu – mówi Janusz Pachowski. - Zegar jest skierowany w stronę serca miasta i widoczny z daleka – dodaje. Kolejną ciekawostką są narożniki budynku – wklęsłe oraz, szczególnie trudne do uzyskania, wypukłe. Ale to jeszcze nie koniec klinkierowego majstersztyku. Architekci zadbali również o to, by poziomy cegieł zgadzały się z podziałami okien i ślusarki. Te precyzyjnie dobrane detale tworzą efekt rozciągnięcia, nadając horyzontalny układ elewacji.
Hala widowiskowo-sportowa KSZO to imponujący kompleks, który – mimo początkowych trudności – został dobrze i szybko zrealizowany. Mieszkańcy Ostrowca Świętokrzyskiego otrzymali tym samym estetyczny, funkcjonalny i nowoczesny obiekt, będący wizytówką miasta. Zastosowanie uniwersalnego, ponadczasowego materiału na elewacjach to gwarancja, że hala posłuży mieszkańcom przez wiele lat, nie wychodząc przy tym z (architektonicznej) mody.
OKIEM ARCHITEKTA
dr inż. arch. Janusz Pachowski, PPiP – Pracownia Projektowa Janusz Pachowski
W naszej pracowni często projektujemy budynki z ceglaną elewacją. Chcemy tworzyć architekturę, która się nie starzeje, a cegła to materiał ponadczasowy. Jeśli ją zastosujemy, nie musimy się obawiać, że fasada wyjdzie z mody za jakiś czas. Jest to szczególnie istotne w przypadku obiektów użyteczności publicznej, które służą mieszkańcom miast przez wiele lat, więc nie powinny stać się de mode. Cegła klinkierowa, podobnie jak kamień, jest materiałem szlachetnym i zawsze się obroni. Szkoda, że jest tak rzadko wykorzystywana w przypadku budynków jednorodzinnych. Mogłyby powstawać z niej piękne domy, nie wymagające - przy precyzyjnym rozliczeniu - przycinania materiału. Warto podkreślić, że cegły, kiedyś tylko czerwone i stosowane prawie wyłącznie w przypadku obiektów sakralnych, dają dziś o wiele więcej możliwości. Współczesne cegły mają dużo do zaoferowania architektom i inwestorom: nie tylko szeroką paletę barw, ale także formatów, takich jak moduł NF (240 x 115 x 71 mm), niestety nie wszystkim znany. Ciekawy efekt osiąga się zestawiając cegłę z materiałem współczesnym - tak, jak zrobiliśmy to na elewacji hali w Ostrowcu Świętokrzyskim.
